Transcribe

Φωτογραφία του Γεωργίου Φιλίππου Χαλλουμή (Macedonian Mule Corps - MMC)

1 φωτογραφία
Ο Γεώργιος Φιλίππου Χαλουμμής γεννήθηκε στο Παλαιχώρι. Ως πιθανή χρονολογία φέρεται το 1890. Γονείς του ήταν οι Φίλιππος και Χατζημαρία Χατζηγιωρκή. Με την σύζυγο του Παναγιωτού Βερδίνα απέκτησαν 3 παιδιά: την Ανδριανή Ανδρέα Στυλιανού, την Αναστασία και την Ειρήνη Συκοπετρίτη. Μαρτυρία Κατερίνας Χατζηκακούλου: Ο Γεώργιος Φιλίππου Χαλουμμής ήταν αδελφός του αντρός μου, Χριστάκη Λεβέντη Μέρουσα, από την πρώτη σύζυγο του πεθερού μου. Πολέμησε στα μέρη της Μακεδονίας ενάντια στους Βουλγάρους. Περνούσε τον άντρα μου καμιά δεκαριά χρόνια. Ο άντρας μου πολέμησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και οι δυο τους πολέμησαν για την ελευθερία του κόσμου. Όταν ήλθε η Βασίλισσα της Αγγλίας στην Κύπρο, τελευταία, ήθελα να πάω να της πώ: «Δεν είμαι κρίμα που ο κουνιάδος μου και ο άντρας μου πολέμησαν παρά το πλευρό σας για την ελευθερία; Η ελευθερία επικράτησε στους λαούς του κόσμου και μόνο η Κύπρος έμεινε σκλαβωμένη» Η Παναγιώτας Κοτσώνη θυμάται τον παππού της, Γεώργιος Φιλίππου Χαλλουμής που έλεγε ότι πολέμησε στον Ελληνοβουλγαρικό Πόλεμο 1912-1913 και αργότερα στα μέρη της Μακεδονίας και της Τουρκίας, μέχρι το 1921 που γύρισε στην Κύπρο μαζί με άλλους συγχωριανούς του Παλαιχωριάτες μετά τη νίκη τους στο Εσκί-Σεχίρ. Εκείνο που της άρεσε ήταν ένα ποίημα που της έμαθε και το οποίο απάγγελε και ο ίδιος τραγουδιστά σε σκοπό λεβέντικο. Το τραγουδούσαν στο στρατό σε ρυθμό εμβατηρίου κατά τις επιθέσεις τους στο Μπιζάνι. Εύζωνοι και φαντάροι λεβέντες χαρείτε, Και δεν είστε μοναχοί. Τρείς χιλιάδες απ’ την Κύπρο Ήρθαμε σας βοηθοί στην μάχη. Να ζήσουν οι Ευζώνοι μας με τη χρυσή τη φέσα, Που στήσαν τη σημαία μας εις το Μπιζάνι μέσα. Ο Βούλγαρος ο στρατηγός που είναι στη Σαλονίκη Που βάζει στα μαλλιά μπογιά, στο μύστακα βερνίκι, Μόλις το εμυρίστηκε μπαρούτι πως βρωμάει Στα κώλα νέφτι έβαλε και για τη Σοφία πάει. Να ζήσουν οι Ευζώνοι μας με τη χρυσή τη φέσα Που στήσαν τη σημαία μας εις το Μπιζάνι μέσα. Εντύπωση έκανε στον Γεώργιο, όπως έλεγε, που δεν τους φώναζαν Παλαιχωριάτες εκεί στην Μακεδονία αλλά Παλαιχωρίτες. Το Μπιζάνι είναι Ηπειρωτικό χωριό της επαρχίας Δωδώνης, του Νομού Ιωαννίνων. Στο μικρό βουνό της περιοχής είχαν κάνει οχυρωματικά έργα Γερμανοί μηχανικοί και στρατιωτικοί και το οχυρό αυτό κράτησε πολύ καιρό τις επιθέσεις του Ελληνικού στρατού στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 1913. Ως τον Δεκέμβριο του 1912 τα Ελληνικά στρατεύματα, με αρχηγό τον Στρατηγό Σαπουντζάκη, έδιναν μάχες για να καταλάβουν το Μπιζάνι χωρίς αποτέλεσμα. Τον Ιανουάριο όμως ενισχύθηκαν με την τέταρτη και την έκτη μεραρχία και με βαρύ πυροβολικό και την αρχηγία πήρε ο Διάδοχος Κωνσταντίνος. Τότε έγιναν δύο επιθέσεις. Η μια στις 7 Ιανουαρίου και η άλλη 19-20 Φεβρουαρίου, με αποτέλεσμα να πέσει με ελιγμό το Μπιζάνι και να ελευθερωθούν τα Ιωάννινα. Η μάχη του Μπιζανίου είναι από τις ενδοξότερες σελίδες της Ιστορίας μας. Σε αυτή πήραν μέρος και οι Παλαιχωριάτες Μακεδονομάχοι. (Μαρτυρίες που αναρτήθηκαν από το βιβλίο: Ψιλλίτα-Ιωάννου, Παναγιώτα, 1997. Κραυγή ελευθερίας: Παλαιχώρι 1901-1974. Λευκωσία, σελ. 14)

Show More
 
 
 
 

CONTRIBUTOR

Κατερίνας Χατζηκακούλου
Παναγιώτας Κοτσώνη

DATE

1912 - 1918

LANGUAGE

ell

ITEMS

1

INSTITUTION

Europeana 1914-1918

PROGRESS

START DATE
TRANSCRIBERS
CHARACTERS
LOCATIONS
ENRICHMENTS

Generating story statistics and calculating story completion status!

METADATA

Source

UGC

Contributor

europeana19141918:agent/ac085b546f4172d84dd1f02708fd0e56

Date

1912
1918

Type

Story

Language

ell
Ελληνικά

Country

Europe

DataProvider

Europeana 1914-1918

Provider

Europeana 1914-1918

Year

1918
1912

DatasetName

2020601_Ag_ErsterWeltkrieg_EU

Begin

1912

End

1918

Language

mul

Agent

Κατερίνας Χατζηκακούλου | Παναγιώτας Κοτσώνη | europeana19141918:agent/ac085b546f4172d84dd1f02708fd0e56
Γεώργιος Φιλίππου Χαλλουμής | europeana19141918:agent/f2285faf9e181b2e108655a424f88789

Created

2019-09-11T08:32:05.164Z
2020-02-25T08:31:25.880Z
2012-12-02 13:09:54 UTC
2012-12-20 10:49:56 UTC

Provenance

CY01

Record ID

/2020601/https___1914_1918_europeana_eu_contributions_4604

Discover Similar Stories

 
 
 
 

Φωτογραφία του Μηνά Κυριάκου Φιλίππου (Macedonian Mule Corps - MMC)

1 Item

Ο Κυριάκος Μηνά Φιλίππου Γεννήθηκε στο Παλαιχώρι τον Μάρτιο του 1892 και απεβίωσε στην Αίγυπτο. Γονείς του ήταν οι Μηνάς Φιλίππου Παπάκυριακου και Χαρίτα Γεωργίου Μεσοδότζη. Με την σύζυγος του Παναγιώτα Γεωργίου Αναγιωτού απέκτησαν τον Χρίστο Μηνά και †Γεώργιος Μηνά. Ο Κυριάκος Μηνά Φιλίππου (MMC 6999) πήρε μέρος ως αγωγέας στους Βαλκανικούς Πολέμους από το 1912, υπό τον Αρχιστράτηγο του Ελληνικού στρατού, διάδοχο Κωνσταντίνου, μαζί με τον Παναή Αναγιωτού, με τον οποίο ήταν αχώριστοι φίλοι και άλλους Παλαιχωρίατες. Σύμφωνα με μαρτυρία του αδελφού του Μιχαήλ Μηνά Φιλίππου, ο Κυριάκος πολέμησε στο Μπιζάνι υπό την αρχηγία του Διάδοχου Κωνσταντίνου, ο οποίος αφού ελευθέρωσε την Μακεδονία πήγε στην Αετοράχη, όπου κατέστρωσε το σχέδιο της επίθεσης για κατάληψη του Μπιζανίου. Μαζί τους στο Μπιζάνι πολέμησε και ο Δήμαρχος της Λεμεσού Σώζος, ο οποίος έπεσε στη μάχη εκείνη. Ήμουν πέντε χρονών το 1918, αφηγείται ο Μιχαήλ Μηνάς, όταν γύρισε από τον πόλεμο ο αδελφός μου. Θυμούμαι έσπρωξε την πόρτα και μπήκε μέσα με το ποδήλατο. Ήμασταν εκεί με τους γονείς μου εγώ και οι αδελφές μου Φωτεινή αργότερα Κυθραιώτη, και Ξενού αργότερα Ρουσάκη. Ο μεγάλος αδελφός μας Γεώργιος ήταν στην Αίγυπτο. Ο Πέτρος ήταν στη Λευκωσία. Ο πατέρας μας ήταν άρρωστος στο στρώμα. Καθόμαστε στη νιστιά. Οι κόρες του Γεώργιου Αναγιωτού, αδελφού του Παναή Αναγιωτού, του φίλου του αδελφού μου, ήρθαν να μας δουν. Εκεί που κουβέντιαζαν είπε η Παναγιώτα του Αναγιωτού στη μάνα μου: « Από το σπίτι μας τι θέλεις θκειά Χαριτού? Γαμπρόν ή νύφη?» Όσο μικρός και να ήμουν έμεινε η κουβέντα στ’ αυτιά μου. Σε λίγο ο αδελφός μου Κυριάκος έφυγε για την Αίγυπτο και οι γονείς του έστειλαν για σύζυγο την Παναγιώτα Γεώργιου Αναγιωτού την οποία παντρεύτηκε. Έκτοτε έμειναν στην Αίγυπτο. Έκαναν δυο αγόρια. Τον Χρίστο και τον Γιώργο. Ο Γιώργος πέθανε μικρός. Ο Χρίστος Μηνά Φιλίππου ήρθε και εγκαταστάθηκε στην Κύπρο όταν μεγάλωσε. Το Μπιζάνι, φρούριο απόρθητο, που δέσποζε της πόλης των Ιωαννίνων, όπως μας το περιέγραψε ο αδελφός μου, ήταν καλά οχυρωμένο. Το είχαν περικυκλωμένο οι Έλληνες. Μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας, στις αρχές του 1913, το στράτευμα του Διαδόχου Κωνσταντίνου στο οποίο υπηρετούσαν και συγχωριανοί μας, έφθασε στην Αετοράχη, ενώθηκε με τους άλλους Έλληνες, έκαναν έφοδο με εφόπλου λόγχη και κατέλαβαν το Μπιζάνι. Ένα ποίημα για τον Σώζο και τον Βενιζέλο που μου έμαθε ο αδελφός μου και που βρισκόταν γραμμένο στο βιβλίο «Πολεμική Μούσα και Σχολική Μούσα» είναι το ακόλουθο: Σώζος: Εγώ ποτέ δεν συνήθισα Χάρες ποτέ να θέλω Μια χάρη θέλω σήμερα Από τον Βενιζέλο (του ζητούσε στη συνέχεια να τον αφήσει να πολεμήσει στην Ελλάδα, βοηθώντας έτσι και στην απελευθέρωση της Κύπρου). Και του απαντά ο Βενιζέλος. Βενιζέλος: Την πατρίδα σου μπορείς να βοηθήσεις Και μες΄απ΄το γραφείο σου Χωρίς να βοηθήσεις Σώζος: Δίχως θυσίες δεν μπορεί Λαοί να αναστηθούνε Και με έργα θέλω σήμερα Τα έργα να κριθούνε Ο Βενιζέλος του θυμίζει με στίχους τη γυναίκα του Έρμα και τον μοναχογιό του και ο Σώζος απαντά: Αχ, αγαπώ την Έρμα μου και τον μοναχογιό μου, ήθελα πάντα και τους δυο να έχω στο πλευρό μου. Όμως με λόγια δεν μπορεί τα λόγια να κριθούνε, Με έργα πρέπει σήμερα τα έργα να στεφθούνε. Λατρεύω τη γυναίκα μου, λατρεύω το παιδί μου, Αλλ΄όμως περισσότερο λατρέυω την πατρίδα, Που μας φωνάζει και κτυπά στο δόρυ την ασπίδα. Και απαντά ο Βενιζέλος: Βενιζέλος: Αφού το θέλεις Σώζο μου… Και του επιτρέπει να πάει στον πόλεμο. Το ποίημα αυτό, που στιχούργησαν οι Κύπριοι εκεί στα μέτωπα του πολέμου της Βορείου Ελλάδας, είναι ενδεικτικό της επιμονής των Κυπρίων να προσφέρουν στο Έθνος των Ελλήνων, προσδοκώντας και την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, την οποία ο Βενιζέλος υποχρεώθηκε, με την πίεση των δυνάμεων της Ευρώπης, να απορρίψει. Μαρτυρίες που αναρτήθηκαν από το βιβλίο: Ψιλλίτα-Ιωάννου, Παναγιώτα, 1997. Κραυγή ελευθερίας: Παλαιχώρι 1901-1974. Λευκωσία, σελ. 7-8. || 1 φωτογραφία

Go to:
 
 
 
 

Φωτογραφία του Άντωνα Ματθαίου (Macedonian Mule Corps - MMC)

1 Item

1 φωτογραφία || Γεννήθηκε στην Άσσια, επαρχίας Αμμοχώστου 1895 περίπου και απεβίωσε το 1983. Πατέρας του ήταν ο Ματθαίος Μιχαήλ. Με την σύζυγο του Χαρίτα Μιχαήλ Γιάννου δεν απέκτησαν ποτέ παιδιά. Ο Άντωνας (Αντώνης) Ματθαίου κατετάγη ως ημιονηγός στο Σώμα ημιονηγών και υπηρέτησε στο Μακεδονικό μέτωπο κατά τα έτη 1914-1918. Μετά τον πόλεμο επέστρεψε στην Κύπρο όπου νυμφεύθηκε την Χαρίτα Μιχαήλ Γιάννου. Παρέμεινε στην Κύπρο για 3-4 χρόνια και στη συνέχεια πήγε στην Αμερική και παρέμεινε άλλα 5-6 χρόνια. Όταν επέστρεψε στην Κύπρο εξάσκησε το επάγγελμα του γεωργού μέχρι το θάνατό του.

Go to:
 
 
 
 

Φωτογραφία του Κυριάκου Κοτζίκα (Macedonian Mule Corps - MMC)

1 Item

1 φωτογραφία || Ο Κυριάκος Κοτζίκας γεννήθηκε στο Παλαιχώρι της Επαρχίας Λευκωσίας το 1898. Γονείς του ήταν οι Σάββας Κοτζίκας και Χριστίνα Κοτζίκα το γένος Λαμπίτση. Ο Κυριάκος πήρε μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν μόλις 16 ετών και για να γίνει δεκτός δήλωσε ψευδή ημερομηνία γέννησης. Κατετάγη ως ημιονηγός στο Σώμα Ημιονηγών όπου και στάλθηκε από τον Βρεττανικό Στρατό στην Αίγυπτο και κουβαλούσε με μουλάρια τρόφιμα και πολεμοφόδια. Με το τέλος του πολέμου γύρισε στην Κύπρο και παντρεύτηκε την Παναγιωτού Πιτσελή με την οποία απέκτησαν συνολικά 6 παιδιά την Ελένη Μιχαηλίδου(1923), Σάββα Κοτζίκα(1927), Ανδρέα Κοτζίκα(1930), Θεοπίστη Κυλίλη(1934), Σοφία Φιαλόγιαννου(1938) και Κύπρο Κοτζίκα(1943). Κύρια του απασχόληση ήταν βοσκός και κρεοπώλης. Ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος όμως δυστυχώς έφυγε από την ζωή πολύ νέος σε ηλικία 49 χρονών (17 Ιανουαρίου 1947).

Go to: