Ο Κυριάκος με την σύζυγο του Μαρία

1 φωτογραφία || Ο Κυριάκος Κοτζίκας γεννήθηκε στο Παλαιχώρι της Επαρχίας Λευκωσίας το 1898. Γονείς του ήταν οι Σάββας Κοτζίκας και Χριστίνα Κοτζίκα το γένος Λαμπίτση. Ο Κυριάκος πήρε μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ήταν μόλις 16 ετών και για να γίνει δεκτός δήλωσε ψευδή ημερομηνία γέννησης. Κατετάγη ως ημιονηγός στο Σώμα Ημιονηγών όπου και στάλθηκε από τον Βρεττανικό Στρατό στην Αίγυπτο και κουβαλούσε με μουλάρια τρόφιμα και πολεμοφόδια. Με το τέλος του πολέμου γύρισε στην Κύπρο και παντρεύτηκε την Παναγιωτού Πιτσελή με την οποία απέκτησαν συνολικά 6 παιδιά την Ελένη Μιχαηλίδου(1923), Σάββα Κοτζίκα(1927), Ανδρέα Κοτζίκα(1930), Θεοπίστη Κυλίλη(1934), Σοφία Φιαλόγιαννου(1938) και Κύπρο Κοτζίκα(1943). Κύρια του απασχόληση ήταν βοσκός και κρεοπώλης. Ήταν ένας υπέροχος άνθρωπος όμως δυστυχώς έφυγε από την ζωή πολύ νέος σε ηλικία 49 χρονών (17 Ιανουαρίου 1947).

1 φωτογραφία || Ο Γεώργιος Φιλίππου Χαλουμμής γεννήθηκε στο Παλαιχώρι. Ως πιθανή χρονολογία φέρεται το 1890. Γονείς του ήταν οι Φίλιππος και Χατζημαρία Χατζηγιωρκή. Με την σύζυγο του Παναγιωτού Βερδίνα απέκτησαν 3 παιδιά: την Ανδριανή Ανδρέα Στυλιανού, την Αναστασία και την Ειρήνη Συκοπετρίτη. Μαρτυρία Κατερίνας Χατζηκακούλου: Ο Γεώργιος Φιλίππου Χαλουμμής ήταν αδελφός του αντρός μου, Χριστάκη Λεβέντη Μέρουσα, από την πρώτη σύζυγο του πεθερού μου. Πολέμησε στα μέρη της Μακεδονίας ενάντια στους Βουλγάρους. Περνούσε τον άντρα μου καμιά δεκαριά χρόνια. Ο άντρας μου πολέμησε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Και οι δυο τους πολέμησαν για την ελευθερία του κόσμου. Όταν ήλθε η Βασίλισσα της Αγγλίας στην Κύπρο, τελευταία, ήθελα να πάω να της πώ: «Δεν είμαι κρίμα που ο κουνιάδος μου και ο άντρας μου πολέμησαν παρά το πλευρό σας για την ελευθερία; Η ελευθερία επικράτησε στους λαούς του κόσμου και μόνο η Κύπρος έμεινε σκλαβωμένη» Η Παναγιώτας Κοτσώνη θυμάται τον παππού της, Γεώργιος Φιλίππου Χαλλουμής που έλεγε ότι πολέμησε στον Ελληνοβουλγαρικό Πόλεμο 1912-1913 και αργότερα στα μέρη της Μακεδονίας και της Τουρκίας, μέχρι το 1921 που γύρισε στην Κύπρο μαζί με άλλους συγχωριανούς του Παλαιχωριάτες μετά τη νίκη τους στο Εσκί-Σεχίρ. Εκείνο που της άρεσε ήταν ένα ποίημα που της έμαθε και το οποίο απάγγελε και ο ίδιος τραγουδιστά σε σκοπό λεβέντικο. Το τραγουδούσαν στο στρατό σε ρυθμό εμβατηρίου κατά τις επιθέσεις τους στο Μπιζάνι. Εύζωνοι και φαντάροι λεβέντες χαρείτε, Και δεν είστε μοναχοί. Τρείς χιλιάδες απ’ την Κύπρο Ήρθαμε σας βοηθοί στην μάχη. Να ζήσουν οι Ευζώνοι μας με τη χρυσή τη φέσα, Που στήσαν τη σημαία μας εις το Μπιζάνι μέσα. Ο Βούλγαρος ο στρατηγός που είναι στη Σαλονίκη Που βάζει στα μαλλιά μπογιά, στο μύστακα βερνίκι, Μόλις το εμυρίστηκε μπαρούτι πως βρωμάει Στα κώλα νέφτι έβαλε και για τη Σοφία πάει. Να ζήσουν οι Ευζώνοι μας με τη χρυσή τη φέσα Που στήσαν τη σημαία μας εις το Μπιζάνι μέσα. Εντύπωση έκανε στον Γεώργιο, όπως έλεγε, που δεν τους φώναζαν Παλαιχωριάτες εκεί στην Μακεδονία αλλά Παλαιχωρίτες. Το Μπιζάνι είναι Ηπειρωτικό χωριό της επαρχίας Δωδώνης, του Νομού Ιωαννίνων. Στο μικρό βουνό της περιοχής είχαν κάνει οχυρωματικά έργα Γερμανοί μηχανικοί και στρατιωτικοί και το οχυρό αυτό κράτησε πολύ καιρό τις επιθέσεις του Ελληνικού στρατού στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο τον Ιανουάριο και Φεβρουάριο του 1913. Ως τον Δεκέμβριο του 1912 τα Ελληνικά στρατεύματα, με αρχηγό τον Στρατηγό Σαπουντζάκη, έδιναν μάχες για να καταλάβουν το Μπιζάνι χωρίς αποτέλεσμα. Τον Ιανουάριο όμως ενισχύθηκαν με την τέταρτη και την έκτη μεραρχία και με βαρύ πυροβολικό και την αρχηγία πήρε ο Διάδοχος Κωνσταντίνος. Τότε έγιναν δύο επιθέσεις. Η μια στις 7 Ιανουαρίου και η άλλη 19-20 Φεβρουαρίου, με αποτέλεσμα να πέσει με ελιγμό το Μπιζάνι και να ελευθερωθούν τα Ιωάννινα. Η μάχη του Μπιζανίου είναι από τις ενδοξότερες σελίδες της Ιστορίας μας. Σε αυτή πήραν μέρος και οι Παλαιχωριάτες Μακεδονομάχοι. (Μαρτυρίες που αναρτήθηκαν από το βιβλίο: Ψιλλίτα-Ιωάννου, Παναγιώτα, 1997. Κραυγή ελευθερίας: Παλαιχώρι 1901-1974. Λευκωσία, σελ. 14)