Henri Vanderdonck | een jonge 'passeur' uit Peer.
Dr. Verschueren kent zijn nonkel Henri Vanderdonck enkel via de verhalen van zijn moeder. Henri werd geboren op 28 maart 1900 in Peer. Aan het begin van de oorlog was hij 14 jaar en student aan het college van Peer. Henri bleek hevig patriottisch en wilde dienst nemen in het Belgisch leger. Maar wegens zijn zwakke gezondheid mocht hij zich niet van zijn vader, arts Dr. Vanderdonck, als vrijwilliger aanmelden. Maar Henri besloot om toch in het verweer te gaan. Als jonge adolescent werkte Henri zich in bij de 'passeurs'. Passeurs kenden de streek goed en gidsten mensen doorheen de elektrische grensdraad op de grens met Nederland en België. De 'dodendraad' (der Grenzzaun of Grenzhochspannungshindernis) werd opgericht in 1915 en liep langs de Belgisch-Nederlandse grens van het drielandenpunt tot aan de Noordzee. Terwijl Henri nog les volgde aan het college van Peer heeft hij als passeur verschillende mensen begeleid en overgezet, zowel naar Nederland als vanuit Nederland naar België.
Hij zet zijn studies voort aan het klein seminarie van Sint-Truiden. Maar nog tijdens zijn studiejaren wordt Henri ziek. Zijn gezondheid dwingt hem om zijn studies in Sint-Truiden op te geven en in Hasselt school te lopen. In het college van Hasselt wordt hij nog geen maand voor kerstmis, op 6 november 1917, gearresteerd. De Duitse politie haalt hem letterlijk uit de klas en zet hem gevangen. Tot 2 februari 1918 blijft hij in de gevangenis van Hasselt. Daarna wordt hij via het Fort de la Chartreuse (Luik) overgebracht naar het kamp van Sennelager bij Paderborn. Het kamp van Sennelager was een voormalig Pruisisch opleidingskamp dat onder de Eerste Wereldoorlog dienst deed als krijgsgevangenenkamp. Hier verblijft Henri een half jaar in block IV als gevangene nr. 12846. Tijdens deze periode laat hij herhaaldelijk foto's maken van zichzelf, groepsfoto's met medegevangenen en van de verzetjes in het kamp. Hierdoor zien we dat hij in het kamp in een toneelstuk meespeelde. Met het thuisfront onderhoudt hij een uitgebreide correspondentie met brieven en fotografische postkaarten. Zijn gezondheid gaat echter verder achteruit en Henri ontwikkelt een chronische longontsteking of 'Lungenspitzenkatarrh', zoals zijn medisch dossier vermeldt. Via relaties probeert zijn vader, Dr. Vanderdonck, om hem vrij te krijgen. Deze pogingen mislukken. Zijn vader doet zelfs een storting van 5000 Duitse mark om Henri over te laten brengen naar Zwitserland. Maar ook deze poging om Henri vrij te krijgen lukt niet. Doordat Henri in een dermate slechte gezondheidstoestand verkeert, hebben de Duitsers hem 'ontlast' en mocht hij uiteindelijk terug naar huis keren.
Op 9 september 1918, kort voor het geallieerde eindoffensief, komt Henri Vanderdonck terug uit gevangenschap. In België herpakt hij zich en herstelt zijn gezondheid. Verschillende keren wil hij zijn studies hervatten. Hij beleeft nog net de bevrijdingsfeesten in Peer (Zegefeesten, 21-22 september 1919) maar op 2 november 1919 overlijdt hij aan de gevolgen van zijn longontsteking.
Foto's en postkaarten van Henri Vanderdonck als student, als gevangene in het Sennelager en het krijgsgevangenenkamp zelf. Voorts correspondentie over zijn terugkeer uit gevangenschap, fragmenten uit zijn dagboek, een koortscurve uit zijn medisch dossier en het stortingsbewijs van zijn vader voor 5000 Duitse mark. Het verhaal van Henri Vanderdonck wordt geïllustreerd met een bijzonder goed gedocumenteerd archief aan foto's, identificatiepapieren, egodocumenten, correspondentie en zelf gemaakte voorwerpen. Deze documentatie werd grotendeels door Henri Vanderdonck zelf samengesteld en bevat ook origineel fotomateriaal uit Peer tijdens de Duitse bezetting. Slechts een beperkte selectie hiervan werd aan Europeana toegevoegd. Het integrale dossier wordt beheerd door de Culturele Kring 'Dat Stedeken Peer'.
CONTRIBUTOR
Eddy Verschueren
DATE
1914-08-04 - 1919-11-02
LANGUAGE
nld
ITEMS
1
INSTITUTION
Europeana 1914-1918
PROGRESS
METADATA
Discover Similar Stories
Henri Vanderdonck | terug uit gevangenschap.
1 Item
De vader van Henri Vanderdonck trachtte via tussenkomst van relaties zijn zieke zoon vrij te krijgen uit het krijgsgevangenenkamp van Sennelager (Paderborn). Omwille van de ernstige gezondheidstoestand van Henri werd hij uiteindelijk in september vrijgelaten en naar België terug gestuurd. De vader van Henri Vanderdonck werd hiervan op de hoogte gebracht met deze briefkaart die op 4 september 1918 verstuurd werd vanuit Hasselt door een zekere G. Von Hee. Henri's vader wordt aangeraden om het administratieve proces te versnellen. Een gericht schrijven zou les papiers trainant dans les bureaux à Bruxelles sneller vrij krijgen. || Front
Henri Vanderdonck | terug uit gevangenschap.
1 Item
De vader van Henri Vanderdonck trachtte via tussenkomst van relaties zijn zieke zoon vrij te krijgen uit het krijgsgevangenenkamp van Sennelager (Paderborn). Omwille van de ernstige gezondheidstoestand van Henri werd hij uiteindelijk in september vrijgelaten en naar België terug gestuurd. De vader van Henri Vanderdonck werd hiervan op de hoogte gebracht met deze briefkaart die op 4 september 1918 verstuurd werd vanuit Hasselt door een zekere G. Von Hee. Henri's vader wordt aangeraden om het administratieve proces te versnellen. Een gericht schrijven zou les papiers trainant dans les bureaux à Bruxelles sneller vrij krijgen. || Back
Henri Vanderdonck | augustus 1917.
1 Item
Het portret van Henri Vanderdonck werd enkele maanden voor zijn aanhouding gemaakt. Henri werd op 6 november 1917 aangehouden in het leslokaal van het college van Hasselt. Hij was als student actief als 'passeur' en hielp mensen over de elektrische grensdraadversperring tussen Nederland en België.